Εργοθεραπεία

Τι είναι η εργοθεραπεία και σε ποιούς τομείς ανάπτυξης παρεμβαίνει;

Στο Κέντρο Παιδιού και Εφήβου η εργοθεραπευτική ομάδα ασχολείται με την πρόγνωση, την αξιολόγηση , την διάγνωση καθώς και την θεραπευτική παρέμβαση των διαταραχών που εμφανίζονται στα αισθητηριακά συστήματα ( διαταραχή αισθητηριακής επεξεργασίας και ρύθμισης), σε δραστηριότητες καθημερινής ζωής, στην ανάπτυξη της κινητικότητας καθώς επίσης και στην πρώιμη παρέμβαση. Χρησιμοποιεί το παιχνίδι ως μέσο αξιολόγησης και παρέμβασης με στόχο να εντοπιστούν, να αξιολογηθούν και να τεθούν υπό εξατομικευμένη θεραπευτική παρέμβαση δυσκολίες του παιδιού στους τομείς ανάπτυξης.

Σαν βασικό πυρήνα η εργοθεραπευτική ομάδα βοηθάει το παιδί να αναπτύξει δεξιότητες που αφορούν:

• Tις δραστηριότητες καθημερινής ζωής (όπως για παράδειγμα η ανεξαρτοποίηση του παιδιού στην ένδυση- απόδυση, στην σίτιση, στην προσωπική υγιεινή)
• Στην ανάπτυξη της κινητικότητας του παιδιού που αφορούν τους τομείς της αδρής κινητικότητας( ισορροπία, βάδιση, συντονισμός και έλεγχος του άνω και κάτω μέρους του σώματος) καθώς και της λεπτής κινητικότητας (λεπτός χειρισμός-επιδεξιότητα, λειτουργική σύλληψη εργαλείων όπως μολύβι, ψαλίδι, κουτάλι)
• Στην ανάπτυξη των αισθητηριακών δεξιοτήτων του παιδιού που αφορούν στην σωστή εισροή πληροφοριών στον εγκέφαλο από τα ερεθίσματα που δέχεται το παιδί ( οπτικά, ακουστικά, απτικά, αιθουσαία και ιδιοδεκτικά) με στόχο την ρύθμιση και την οργάνωσή του σε διαφορετικά περιβάλλοντα
• Στην ανάπτυξη των γνωστικών δεξιοτήτων όπως είναι η ικανότητά του στην αντίληψη, στην συγκέντρωση- προσοχή, στην μνήμη, στην επικοινωνία, στην λογική σκέψη
• Στην κοινωνικοποίηση καθώς και στην εκμάθηση κανόνων κοινωνικής συμπεριφοράς με σκοπό την ένταξη και την αλληλεπίδραση του παιδιού σε κοινωνικές ομάδες καθώς και να προσαρμόζει την συμπεριφορά του σε μία δεδομένη κατάσταση.

Η εργοθεραπευτική ομάδα του Κεπεφ παρέχει εξειδικευμένη υποστήριξη σε παιδιά και εφήβους με:

• Διαταραχές Αυτιστικού Φάσματος
• Διαραταχή Ελλειματικής Προσοχής - Υπερκινητικότητα
• Νοητική Καθυστέρηση
• Σύνδρομα
• Εγκεφαλική Παράλυση
• Μαθησιακές δυσκολίες
• Ψυχοκοινωνική Καθυστέρηση
• Δυσπροσάρμοστη Συμπεριφορά

Αξιολόγηση

Η εργοθεραπευτική αξιολόγηση στο ΚΕ.Π.ΕΦ εστιάζεται στην κλινική παρατήρηση του παιδιού σε δομημένα ή μη δομημένα περιβάλλοντα ( πολυαισθητηριακά ή με μειωμένα ερεθίσματα) , στην αισθητηριακή ολοκλήρωση και ανάλογα με τις ανάγκες του παιδιού χρησιμοποιεί ποικίλες αξιολογητικές μεθόδους (κλινική παρατήρηση, συνέντευξη με τους γονείς στα πλαίσια παραπάνω πληροφοριών, σταθμισμένες και μη σταθμισμένες δοκιμασίες) με σκοπό να εκτιμήσει τις ικανότητες καθώς και τις δυσκολίες του παιδιού στους τομείς ανάπτυξης.

Τα εργαλεία που χρησιμοποιούνται είναι:

• Κλινική παρατήρηση του παιδιού στην αισθητηριακή ολοκλήρωση( sensory intergration)
• Sensory profile (ένα μη σταθμισμένο ερωτηματολόγιο που αναφέρεται στους τομείς της αισθητηριακής ολοκλήρωσης για την διερεύνηση του αισθητηριακού προφίλ του παιδιού στην καθημερινότητά του)
• Baby sensory profile (για την πρώιμη παρέμβαση)
• DTVP-2 (αξιολογητικό εργαλείο για την ποσοτική μέτρηση της οπτικής αντίληψης)
• DTVP-3
• Αξιολογητικό εργαλείο της δυσγραφίας
• Μη σταθμισμένα αξιολογητικά εργαλεία για την διερεύνηση δυσκολιών σε δραστηριότητες καθημερινής ζωής

Πότε ένα παιδί χρειάζεται εργοθεραπεία;

Η εργοθεραπευτική ομάδα του ΚΕ.Π.ΕΦ προτρέπει τους γονείς να απευθυνθούν για εργοθεραπευτική αξιολόγηση όταν παρατηρούνται τα παρακάτω χαρακτηριστικά στους τομείς ανάπτυξης:

• Παρουσιάζει αδεξιότητα σε δραστηριότητα αδρής κίνησης( όχι καλή ισορροπία, σκοντάφτει σε εμπόδια, πέφτει συνέχεια)
• Δυσκολεύεται να κάνει φίλους, να ενταχθεί σε μία ομάδα, προτιμά να είναι απομονωμένο και να παίζει μόνο του
• Παρουσιάζει παρορμητισμό και υπερκινητικότητα (αναζητά συνεχώς την άσκοπη κίνηση και δεν μπορεί να ηρεμήσει)
• Δεν μπορεί να συγκεντρωθεί σε μία δραστηριότητα και αποδιοργανώνεται στην αλλαγή της
• Εμφανίζει φτωχό έλεγχο στην λεπτή του κίνηση, δυσκολεύεται να ζωγραφίσει μέσα σε πλαίσιο, να κάνει παζλ, να έχει φτωχό χειρισμό σε μικρά αντικείμενα
• Δεν μπορεί να πιάσει με λειτουργικό τρόπο το μολύβι, το ψαλίδι
• Πιέζει το μολύβι στο χαρτί και τα γράμματά του δεν είναι ομοιόμορφα
• Παρουσιάζει μειωμένο μυικό τόνο, έχει μειωμένη αντοχή
• Δεν του αρέσει να χοροπηδά, να παραμένει σε ύψος, να αποφεύγει να εμπλέκεται με κούνιες
• Αποφεύγει δραστηριότητες καθημερινής περιποίησης όπως μπάνιο, χτένισμα, κόψιμο νυχιών
• Παρουσιάζει δυσκολίες στον ύπνο, στο φαγητό (λερώνεται εύκολα ή δεν θέλει να λερωθεί καθόλου, είναι ευερέθιστο σε συγκεκριμένες υφές, γεύσεις)
• Παρουσιάζει ασυνήθιστη κούραση και κόπωση
• Σπάει και πετάει τα παιχνίδια του
• Αποφεύγει τις αγκαλιές, τα φιλιά
• Δεν ανταποκρίνεται στο όνομά του, σε προφορικές οδηγίες

Ανάλογα με την ηλικία του, το παιδί αναπτύσσει σταδιακά τις γνωστικές δεξιότητες, τις δεξιότητες αδρής και λεπτής κινητικότητας καθώς και επιτυγχάνεται η ωρίμανση των αισθητηριακών του δεξιοτήτων. Εάν παρατηρηθεί κάποια δυσκολία στις παραπάνω δεξιότητες, θα ήταν ωφέλιμο να αξιολογηθεί το παιδί από έναν εξιδικευμένο εργοθεραπευτή.

Ποιες είναι οι θεραπευτικές μέθοδοι στην εργοθεραπεία;

Η εργοθεραπευτική ομάδα του ΚΕ.Π.ΕΦ, έπειτα από την αρχική αξιολογητική διαδικασία για να διερευνηθούν και να εντοπιστούν οι δυσκολίες του παιδιού στους τομείς ανάπτυξης , σχεδιάζει εξατομικευμένη εργοθεραπευτική παρέμβαση που περιλαμβάνει εξειδικευμένες μεθόδους όπως:

• Μέθοδος Αισθητηριακής Ολοκλήρωσης (Sensory Integration)
• Πρωτόκολλο της Willbarger (για την μείωση της αισθητηριακής αμυντικότητας)
• Μ.O.R.E (αισθητηριακή ολοκλήρωση και διαταραχή στοματοαισθητηριακής επεξεργασίας)